Η δύναμη της μη βίας, ΜΗ ΒΙΑ

Πάντοτε είχαμε πρόβλημα να κάνουμε κατανοητή αυτή τη μέθοδο, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται το νόημά της στην αρχή. Χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουμε τις μαζικές συγκεντρώσεις μας, για να εξηγήσουμε τη φιλοσοφία της μη βίας. Είχαμε συγκέντρωση δύο φορές την εβδομάδα, ενώ παράλληλα λειτουργούσε ένα ίδρυμα για τη μη βία και την κοινωνική αλλαγή.

Έπρεπε να αποσαφηνίσουμε, ότι η μη βίαιη αντίσταση δεν είναι μια μέθοδος για δειλούς. Είναι όντως μια αντίσταση. Δεν είναι η μέθοδος της παθητικής αδράνειας και της αυταρέσκειας που νεκρώνει το πνεύμα. Ο μη βίαιος μαχητής, εναντιώνεται εξίσου στο κακό το οποίο πολεμά, όσο και ο επιθετικός μαχητής, όμως η αντίστασή του γίνεται χωρίς βίαια μέσα. Στο σωματικό επίπεδο η μέθοδος αυτή αρνείται την επιθετικότητα. Είναι όμως εξαιρετικά επιθετική στο πνευματικό επίπεδο.

Όποιος εφαρμόζει τη μη βία, δεν επιζητά να ταπεινώσει ή να κατατροπώσει τον αντίπαλο, αλλά να κερδίσει τη φιλία και την κατανόησή του. Η κατάληξη ή η συνέπεια της βίας είναι η πικρία. Το αποτέλεσμα της μη βίας είναι η συμφιλίωση και η δημιουργία μιας αγαπημένης κοινωνίας. Είναι μόνο ένα μέσο για να ξυπνήσει στο δυνάστη το αίσθημα της ντροπής, όμως ο τελικός στόχος είναι η συμφιλίωση, ο τελικός στόχος είναι η λύτρωση.

Ο οπαδός της μη βίαιης αντίστασης, θέλει να επιτεθεί στο φαύλο σύστημα κι όχι στα άτομα που έχουν εγκλωβιστεί μέσα σ’ αυτό. Γι’ αυτό σας λέω κατά καιρούς ότι ο αγώνας στο Νότο δεν είναι ουσιαστικά μια διαμάχη μεταξύ λευκών και νέγρων. Η πάλη είναι μεταξύ δικαιοσύνης και αδικίας, μεταξύ των δυνάμεων του φωτός και των δυνάμεων του σκότους. Κι αν υπάρξει νίκη, δεν θα είναι μόνο η νίκη πενήντα χιλιάδων νέγρων, θα είναι νίκη της καλής θέλησης, νίκη της δημοκρατίας.

Η μη βίαιη αντίσταση αποτελεί επίσης ένα προσωπικό ζήτημα. Αποφεύγει όχι μόνο την εξωτερική ή τη σωματική βία, αλλά και την εσωτερική, την ψυχική βία. Στο κέντρο λοιπόν του κινήματός μας βρισκόταν η φιλοσοφία της αγάπης, η άποψη που έλεγε ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει τελικά η ανθρωπότητα και να δημιουργήσουμε την κοινωνία που όλοι επιθυμούμε, είναι να κρατάμε την αγάπη στο επίκεντρο της ζωής μας. Κι έπρεπε πάντα να εξηγώ ότι η αγάπη, στην πιο υψηλή της έννοια, δεν είναι κάτι συναισθηματικό ή στοργικό. Είναι η δημιουργική, λυτρωτική, αγαθή προαίρεση προς όλους τους ανθρώπους.

Όταν φτάσεις σ’ αυτό το επίπεδο, αρχίζεις ν’ αγαπάς τους ανθρώπους όχι γιατί είναι συμπαθητικοί, όχι γιατί κάνουν πράγματα που μας γοητεύουν. Κι εμείς εδώ, αγαπάμε τον άνθρωπο που κάνει κάτι κακό, ενώ αποστρεφόμαστε την πράξη του. Αυτό το είδος της αγάπης βρίσκεται στον πυρήνα του κινήματος που προσπαθούμε να προωθήσουμε στις περιοχές του Νότου. Νομίζω ότι κάθε άτομο που πιστεύει στην μη βίαιη αντίσταση έχει επίσης, κατά κάποιο τρόπο, την πεποίθηση ότι το σύμπαν είναι, με κάποια μορφή στην πλευρά της δικαιοσύνης.

Βέβαια, αν μετριοπάθεια σημαίνει συνετή αυτοσυγκράτηση και ήρεμη λογική, τότε είναι η μεγάλη αρετή, που όλοι οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι πρέπει να επιδιώξουν. Αν όμως ο όρος μετριοπάθεια σημαίνει την επιβράδυνση της κίνησής μας για δικαιοσύνη, η μετριοπάθεια αυτή είναι μια τραγική διαστροφή, που κάθε άνθρωπος καλής θέλησης οφείλει να καταδικάσει.

Η πορεία μας πρέπει να συνεχιστεί. Κινδυνεύει ο αυτοσεβασμός μας. Τα πολιτικά δικαιώματα είναι ένα αιώνιο ηθικό ζήτημα, που πολύ πιθανόν να καθορίσει τη μοίρα του πολιτισμού. Πρέπει να συνεχίσουμε την πορεία μας με συνετή αυτοσυγκράτηση και αγάπη και με την πειθαρχία και την αξιοπρέπεια που αρμόζουν। Δεν σκοπεύω να προσαρμοστώ ποτέ στο ρατσισμό και στις διακρίσεις। Δε σκοπεύω να προσαρμοστώ ποτέ στην οχλοκρατία. Δε σκοπεύω να συμβιβαστώ ποτέ με τις τραγικές συνέπειες των μεθόδων της σωματικής βίας και της στρατοκρατίας. Σας καλώ να γίνετε απροσάρμοστοι απέναντι σε τέτοια φαινόμενα.

4 Ιούλη 1957, Μάρτιν Λούθερ Κιγκ ο νεώτερος, Martin Luther King, Jr

Μήνυμα Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2011, ΤΕΧΝΗ

Το θέατρο στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, Jessica Α. Kaahwa, Uganda

Η σημερινή συνάθροιση απεικονίζει στην πραγματικότητα την τεράστια δύναμη που έχει το θέατρο να κινητοποιεί τις κοινότητες και να γεφυρώνει τα χάσματα.
‘Εχετε ποτέ σκεφτεί το θέατρο σαν ένα δυνατό εργαλείο στην υπηρεσία της ειρήνης και της συμφιλίωσης; Όσο τα έθνη σπαταλούν κολοσσιαία χρηματικά ποσά για ειρηνευτικές αποστολές σε περιοχές βίαιων συγκρούσεων σε όλο τον κόσμο, ελάχιστη προσοχή θα δίνουμε στο θέατρο ως μια και μοναδική εναλλακτική λύση για την αλλαγή και τη διαχείριση των κρίσεων. Πώς μπορούν οι πολίτες της μητέρας γης να κατακτήσουν παγκόσμια ειρήνη όταν τα εργαλεία που χρησιμοποιούν προέρχονται από εξωτερικές και φαινομενικά κατασταλτικές δυνάμεις;
Το θέατρο διεισδύει με λεπτό τρόπο στην ανθρώπινη ψυχή που την κυριεύει ο φόβος και η καχυποψία αλλάζοντας την εικόνα που έχει κανείς για τον εαυτό του και ξεδιπλώνοντας για τον καθένα, και συνεπώς για την κοινότητα, έναν κόσμο δυνατοτήτων. Δίνει νόημα στις καθημερινές πραγματικότητες προλαβαίνοντας ένα αβέβαιο μέλλον. Εμπλέκεται με την πολιτική των ανθρώπινων καταστάσεων με τρόπο απλό και άμεσο. Επειδή είναι περιεκτικό, το θέατρο παρουσιάζεται ως μια εμπειρία ικανή να ξεπεράσει προηγούμενες παρανοήσεις.
Επιπλέον, το θέατρο αποτελεί αποδεδειγμένο μέσο για την έκφραση και την προώθηση συλλογικών ιδεών για τις οποίες όλοι είμαστε πρόθυμοι να πολεμήσουμε όταν καταπατούνται.
Προκειμένου να μπορούμε να προσδοκούμε ένα ειρηνικό μέλλον πρέπει να ξεκινήσουμε χρησιμοποιώντας ειρηνικά μέσα· μέσα που αναζητούν την κατανόηση, το σεβασμό και την αναγνώριση της συνεισφοράς κάθε ανθρώπου στην υπόθεση της συνεργασίας για την ειρήνη. Το θέατρο αποτελεί εκείνη την καθολική γλώσσα μέσω της οποίας μπορούμε να προωθήσουμε μηνύματα ειρήνης και συμφιλίωσης.
Με την ενεργή συμμετοχή το θέατρο ενώνει πολλούς ανθρώπους που είναι έτοιμοι να αποδομήσουν προηγούμενες αντιλήψεις και, με αυτόν τον τρόπο, δίνει στον καθένα ξεχωριστά την ευκαιρία να ξαναγεννηθεί προκειμένου να πάρει αποφάσεις βασισμένες στην γνώση και στην πραγματικότητα που αποκαλύπτεται εκ νέου μπροστά του. Για να ευημερήσει το θέατρο, ανάμεσα σε άλλες μορφές τέχνης, πρέπει να κάνουμε ένα τολμηρό βήμα προς τα μπρος και να το ενσωματώσουμε στην καθημερινή ζωή, η οποία αντιμετωπίζει κρίσιμα θέματα συγκρούσεων και ειρήνης.
Αναζητώντας την κοινωνική αλλαγή και την αναδόμηση των κοινοτήτων, θα συναντήσουμε το θέατρο σε εμπόλεμες περιοχές και σε λαούς που πάσχουν από χρόνια φτώχεια ή ασθένειες. Ο αριθμός επιτυχημένων παραδειγμάτων ολοένα αυξάνεται· παραδείγματα στα οποία το θέατρο κινητοποιεί το κοινό για τη γνώση και για τη βοήθεια των τραυματιών μετά από τον πόλεμο.
Πολιτιστικές πλατφόρμες, όπως το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, στοχεύουν στην εδραίωση της ειρήνης και της φιλίας μεταξύ των λαών και ήδη βρίσκονται σε εφαρμογή.
Αποτελεί συνεπώς παρωδία να μένουμε σιωπηλοί σε καιρούς όπως οι δικοί μας, γνωρίζοντας την δύναμη του θεάτρου, και να αφήνουμε αυτούς που χειρίζονται όπλα και που εκτοξεύουν βόμβες να παίζουν το ρόλο των ειρηνοποιών του κόσμου. Πώς μπορούν τα εργαλεία της αποξένωσης να αποκτούν διπλό ρόλο ως όργανα ειρήνης και συμφιλίωσης;
Σας προκαλώ αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου να σκεφτείτε αυτήν την προοπτική και να εφαρμόσετε το θέατρο ως καθολικό εργαλείο, διαλόγου, κοινωνικής μεταμόρφωσης και αλλαγής.
Μπορεί τα Ηνωμένα Έθνη να δαπανούν κολοσσιαία χρηματικά ποσά σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλον τον κόσμο με τη χρήση των όπλων, όμως το θέατρο είναι αυθόρμητο, ανθρώπινο, λιγότερο δαπανηρό και μια εναλλακτική λύση κατά πολύ περισσότερο δυνατή.
Μπορεί να μην είναι η μόνη απάντηση που θα φέρει την ειρήνη, ωστόσο το θέατρο θα μπορούσε να αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο στις ειρηνευτικές αποστολές

__________

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος για να γράψει το μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλον τον κόσμο. Κατά καιρούς μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς κ.ά.
Φέτος το μήνυμα έγραψε η ηθοποιός, συγγραφέας και πανεπιστημιακός Jessica A. Kaahwa από την Ουγκάντα.

Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου είθισται να διαβάζεται σε κάθε θέατρο πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου.

Μετάφραση από τα Αγγλικά, Βίκυ Μαντέλη- Νεόφυτος Παναγιώτου

Η γέννηση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου / Συνθήκη της Γενεύης, ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

«Το Ανθρωπιστικό Δίκαιο είναι κλάδος του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου που χρωστά την έμπνευσή του σε ένα αίσθημα ανθρωπισμού και επικεντρώνεται στην προστασία του ατόμου». Αυτή η δήλωση από το έργο του Jean Pictet ορίζει το στόχο αυτού του Νόμου, ο σκοπός του οποίου είναι «να ανακουφίσει τον πόνο όλων των θυμάτων των ενόπλων συρράξεων, τα οποία βρίσκονται στην εξουσία του εχθρού, είτε αυτοί είναι τραυματίες, ασθενείς, ναυαγοί, αιχμάλωτοι πολέμου ή απλοί πολίτες».Μέχρι τα μέσα του 19^ου αι. οι συμφωνίες που προστάτευαν τα θύματα πολέμου είχαν προσωρινό χαρακτήρα, δεσμεύοντας μόνο τα συμβαλλόμενα σ’ αυτό μέρη, και βασίζονταν στην άμεση αμοιβαιότητα.Στην πραγματικότητα αποτελούσαν στρατιωτικές συμφωνίες, συνήθως αποτελεσματικές μόνο κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης σύρραξης।Η γέννηση του Ανθρωπιστικού δικαίου, σε συνδυασμό με την εμφάνιση τουΕρυθρούΣταυρού, άλλαξε αυτή τη μορφή σχέσεων।Από τότε και στο εξής τα κράτη ήταν συνδεδεμένα με μια οικουμενική συνθήκη, εφαρμόσιμη ανά πάσα στιγμή και σε όλες τις περιστάσεις.Αυτό αποτέλεσε ένα τεράστιο βήμα μπροστά για τον ανθρωπισμό. Το 1858 ο Ερρίκος Ντυνάν ταξίδευε στη ρημαγμένη απ’ τον πόλεμο πεδιάδα της Λομβαρδίας. Έφτασε στα περίχωρα του Σολφερίνο αμέσως μετά από μια φοβερή μάχη και τρομοκρατήθηκε αντικρίζοντας χιλιάδες ετοιμοθάνατους εγκαταλελειμμένους τραυματίες στρατιώτες χωρίς τη φροντίδα κανενός. Η ιδέα του Ερυθρού Σταυρού γεννήθηκε απ’ αυτό το φριχτό θέαμα. Αφού οργάνωσε επιτόπου αυτοσχέδια ανθρωπιστική βοήθεια, ο Ντυνάν ανάλαβε να πει στον κόσμο τι είχε δει, γράφοντας το «Μια ανάμνηση απ’ το Σολφερίνο», ένα βιβλίο που ταρακούνησε την ψυχή της Ευρώπης. Σε αυτή την ιστορία, που προοιώνιζε την εποχή των σύγχρονων αναγγελιών ειδήσεων, πρότεινε την κάλυψη των ελλείψεων των στρατιωτικών ιατρικών υπηρεσιών, εκπαιδεύοντας εθελοντές που θα πρόσφεραν βοήθεια σε καιρό ειρήνης και εξασφαλίζοντάς τους ένα καθεστώς «ουδετερότητας» ακόμα και στο πεδίο της μάχης. Τέσσερις πολίτες απ’ τη Γενεύη, ο Goustave Moynier, ο στρατηγός Guillaume Henri Dufour, ο Dr. Louis Appia και ο Theodore Maunoir, μαζί με τον Ντυνάν, ίδρυσαν την «Διεθνή Μόνιμη Επιτροπή για βοήθεια στους Τραυματισμένους Στρατιώτες», η οποία μεταγενέστερα αποτέλεσε τη Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ/ICRC). Με τον ενθουσιασμό και την επιμονή τους, πέτυχαν το 1864 να πείσουν την Ελβετική Κυβέρνηση να συγκαλέσει μια διεθνή διάσκεψη, στην οποία συμμετείχαν οι εκπρόσωποι δώδεκα κρατών και το ουσιαστικό αποτέλεσμα της οποίας ήταν να υπογραφεί την ίδια χρονιά η «Σύμβαση της Γενεύης για τη βελτίωση της Κατάστασης των Πληγέντων Στρατιωτών στο Πεδίο της Μάχης». Από τότε και στο εξής οι τραυματίες και ασθενείς στρατιώτες έπρεπε να διασώζονται και να περιθάλπονται χωρίς καμιά διάκριση λόγω της παράταξης στην οποία ανήκαν. Το υγειονομικό προσωπικό, ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις έπρεπε να τυγχάνουν σεβασμού. Επρόκειτο δε να αναγνωρίζονται από ένα ιδιαίτερο έμβλημα-έναν ερυθρό σταυρό σε λευκό φόντο. Η πρώτη Σύμβαση της Γενεύης, η οποία υπογράφηκε το 1864, σηματοδοτεί την αρχή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Το 1899 στη Χάγη υπογράφηκε μια άλλη Σύμβαση, υιοθετώντας τις αρχές της Σύμβασης της Γενεύης για εχθροπραξίες στη θάλασσα. Το 1906 οι διατάξεις της Σύμβασης του 1864 βελτιώθηκαν και συμπληρώθηκαν. Το 1907 η Τέταρτη Σύμβαση της Χάγης καθόρισε τις κατηγορίες των μαχητών δίνοντας δικαιώματα στους αιχμαλώτους πολέμου όταν συλλαμβάνονται, και μια ιδιαίτερη αντιμετώπιση σε όλη τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους. Αυτές οι τρεις Συμβάσεις επιβεβαιώθηκαν και αναπτύχθηκαν ευρύτερα το 1929. Το 1942 υιοθετήθηκαν οι τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης που είναι σήμερα σε ισχύ. Η διπλωματική Διάσκεψη του 1949 ήταν ζωτικής σημασίας για περισσότερους του ενός λόγους. Όχι μόνο υιοθέτησε τη «Σύμβαση της Γενεύης σχετικά με την Προστασία των Πολιτών σε Καιρό Πολέμου» αλλά αναθεώρησε και τις τρεις προηγούμενες Συμβάσεις, τις διατάξεις των οποίων εναρμόνισε. Οι τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 περιέχουν περί τα 400 άρθρα, συνθέτοντας ένα νομικό άθλο ιστορικής σημασίας, που για περισσότερο από τριάντα χρόνια έχει προσφέρει προστασία σε αναρίθμητα θύματα των ενόπλων συρράξεων.

Francoise Bory, I. C. R. C, Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού