Τρίτη 3 Μαΐου 2011

Η Μουσική σαν παγκόσμια ελπίδα, ΤΕΧΝΗ

Δεν μπορεί να υπάρχει αυθεντική Τέχνη που να συμβιβάζεται με την πείνα, με το ρατσισμό, με τις βόμβες και τα βασανιστήρια. Αυτή η επίσης αυθεντική άποψη του Γιεχούντι Μενουχίν (Jehudi Menuhin) και του Μιγκέλ Άνχελ Εστρέλα (Miguel Angel Estrella) αντηχεί σαν μια μουσική ελπίδα. Αντίστοιχη και ομώνυμη με την ένωση «Μουσική Ελπίδα» (Musique-Esperance) που ίδρυσε το 1982 ο Εστρέλα. Μήπως όμως και η Μουσική αυτή Ένωση και Ελπίδα περιέχουν κάτι το ανεδαφικό, μιας και η μουσική- και όχι μόνο-δεν έχει ακόμα διαμορφώσει την Παγκόσμια Κοινωνία, έτσι όπως θα την θέλαμε;

Ανεδαφικό είναι βέβαια κάθε τι που δεν έχει έρεισμα. Με τη μουσική και την ελπίδα, που μπορεί να απορρέει κάτω από κάποιες προϋποθέσεις από αυτήν, αυτό είναι αδύνατο να συμβαίνει. Και οι δυο στέκονται στέρεα στο εσωτερικό του ανθρώπου και μόνο αν αφεθούν μπορούν να αλλοτριωθούν ή να αυτοκαταστραφούν. Έχουν μια «εν δυνάμει» δυνατότητα αιχμής, που μπορεί να οδηγήσει και λίγους αλλά και πολλούς στην παραίτηση από τη σύγκρουση, από τα αρνητικά ένστικτα, τις παραφωνίες και το δευτερεύον, στην χάραξη κοινής εσωτερικής κατεύθυνσης προς την αρμονία, τη συνεννόηση, την αλληλοανοχή, την κατανόηση, επομένως και στη λύση. Αυτές είναι οι ευκαιρίες των ανώνυμων, άρα των πολλών, για προσέγγιση μέσα από τη μουσική που, χωρίς πολιτικούς λόγους, αποφάσεις, κυβερνητικές επαφές, μπορούν να αλλάξουν το κλίμα ανάμεσα σε δυο ή περισσότερους λαούς, να δώσουν την «άνωθεν» (=λαϊκή) εντολή για ειρηνική συνύπαρξη.

Καθένας από μας, μέσα από τη μουσική, μπορεί να νιώσει πως ανοίγει το πνεύμα του, γίνεται δίαυλος επικοινωνίας με τον άλλον, δημιουργός ιστού ειρήνης, συνομιλητής μέσα από τις νότες. Είναι αδιαπραγμάτευτη η αντίληψη πως, τουλάχιστο στις μέρες μας, είναι περισσότεροι από άλλοτε αυτοί που μιλάνε τη γλώσσα των ανθρώπων. Και η μουσική αυτή την Οικουμενική γλώσσα μιλάει έχοντας σχέση με τη ζωή και όχι με τον πόλεμο και τον θάνατο. Μπορεί, αν της δοθείς, να σε απελευθερώσει, να σε αναλύσει, να σε συνθέσει και τελικά να σε αναπλάσει, να σε ενώσει ειρηνικά με την απέναντι όχθη, να σε κινήσει προς μια τεράστια δημιουργία, έργο του καθενός από εμάς μέσα μας, γύρο και μακριά μας, ενάντια στον αποκλεισμό και στην απομόνωση.

Η μουσική προσέγγιση είναι κατ’ εξοχήν ανθρώπινη προσέγγιση, που μπορεί να βγάζει από την αβεβαιότητα, να γκρεμίζει και να ξαναχτίζει σχέσεις και προοπτικές, να σε κάνει ν’ ακούς και να συμμερίζεσαι. Όσο πιο νωρίς κι όσο πιο συχνά τόσο και καλύτερα.

Η ποιοτική μουσική παιδεία είναι δικαίωμα για όλους μας και ιδίως για τα παιδιά, σαν μέσο αυτοπροστασίας, αναγνώρισης του άλλου και επικοινωνίας, συνάντησης με όσο γίνεται λιγότερα μηδέν. Όλα αυτά δεν είναι κανενός είδους προφητείες. Είναι η πραγματικότητα που δεν έχει αξιοποιηθεί ικανοποιητικά. Κάθε όμως αξιοποίηση-ευκαιριακή ή συστηματική- κάθε μουσική, πλην λίγων εξαιρέσεων, κάθε σεβασμός προς αυτήν και κάθε συνεργασία επιβεβαιώνουν τη σχέση μεταξύ μουσικής και παγκόσμιας ελπίδας. (Γ.Τ.)